Cuối năm 2021 và trong quý I năm 2022, tình hình kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh Hải Dương có nhiều biến động. Cụ thể: Nguồn cung ứng xăng dầu cho các cửa hàng bán lẻ bị giảm sút; mức giá bán lẻ mặt hàng xăng dầu tăng liên tục qua 07 kỳ điều hành giá (từ ngày 10/12/2021 đến ngày 11/3/2022), mức tăng bình quân trên 30,7 % với xăng và trên 45% với dầu Diêzen. Đến 15h00 ngày 21/3/2022, giá bán lẻ mặt hàng xăng dầu có giảm, tuy nhiên so với mức giá được công bố trong kỳ điều hành ngày 10/12/2021, mức tăng vẫn ở ngưỡng trên 28% đối với xăng và trên 36% đối với dầu.

Việc giá xăng dầu tăng liên tục đã tác động tiêu cực đến toàn bộ nền kinh tế; tác động trực tiếp đến giá dịch vụ vận tải, làm tăng chi phí đầu vào cho sản xuất, tăng giá thành sản phẩm hàng hóa và dịch vụ; gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp; nhất là trong giai đoạn khôi phục sản xuất kinh doanh thời kỳ thích ứng an toàn, linh hoạt với dịch bệnh COVID-19.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến khan hiếm nguồn cung và tác động đẩy giá xăng dầu tăng là do: Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn cắt giảm công suất sản xuất từ mức 105% xuống 80% và xuống 60%; đồng thời với tác động từ việc giá dầu thô trên thị trường thế giới có xu hướng liên tục tăng cao và đã đạt mức cao nhất trong vòng 14 năm trở lại đây - do tác động của nhu cầu tiêu thụ xăng dầu thế giới tăng cao và xung đột địa chính trị giữa Nga và Ukraina bùng phát.

Có 2 nguyên nhân chính tác động đẩy giá xăng dầu tăng cao

Hiện tại, với sự vào cuộc tích cực của Bộ Công Thương và các bộ, ngành Trung ương, Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn đã cam kết duy trì hoạt động sản xuất, với công suất lọc dầu đạt khoảng 100% từ 15/3/2022. Bên cạnh đó, Bộ Công Thương đã chỉ đạo Nhà máy lọc dầu Bình Sơn nâng công suất lên 105% từ ngày 07/2/2022 và chỉ đạo các thương nhân đầu mối có kế hoạch nhập khẩu xăng dầu bổ sung để bù đắp nguồn cung thiếu hụt từ sản xuất trong nước. Do đó, nguồn cung từ các phương án bổ sung cơ bản đáp ứng nhu cầu thị trường toàn quốc.

Mặc dù thị trường xăng dầu thế giới và trong nước có nhiều biến động; song trên địa bàn tỉnh Hải Dương, các cửa hàng bán lẻ xăng dầu vẫn nghiêm túc chấp hành quy định trong kinh doanh, duy trì thời gian bán hàng. Các cơ quan chức năng trong tỉnh chưa phát hiện cửa hàng bán lẻ nào đóng cửa do hết nguồn, hoặc găm hàng chờ tăng giá. Tuy nhiên theo phản ánh của các đại lý kinh doanh xăng dầu thì chiết khấu đại lý quá thấp (100-200 đồng/lít) đã kéo dài suốt từ cuối tháng 11/2021, có lúc chiết khấu 0 đồng, nên nếu tính chi phí vận chuyển, chi phí nhân công, chi phí điện… thì mỗi lít xăng dầu bán ra, doanh nghiệp bị lỗ từ 500-700 đồng. Do đó tâm lý các doanh nghiệp bán lẻ không còn mặn mà kinh doanh trong thời điểm này.

Trước thực tế đó, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương và UBND tỉnh Hải Dương, Sở Công Thương đã tập trung thực hiện các giải pháp:

1. Kiến nghị với Bộ Công Thương xem xét, điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, để bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia thị trường xăng dầu, khuyến khích các doanh nghiệp duy trì nguồn cung và hạn chế các hành vi đầu cơ găm hàng.

2. Kiến nghị Bộ Công Thương đề xuất với Chính phủ, Quốc hội xem xét giảm thuế/phí xăng dầu (nhất là thuế bảo vệ môi trường) nhằm kiểm soát việc tăng giá đột ngột ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và mục tiêu kinh tế vĩ mô của Nhà nước; đồng thời kiến nghị Bộ Công Thương, Bộ Tài chính rà soát và tính toán lại chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức trong công thức tính giá cơ sở xăng dầu cho phù hợp với thời giá hiện hành và thực tế chi phí phát sinh trong kinh doanh xăng dầu hiện nay, nhằm bảo đảm tính đúng, tính đủ, hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu và người tiêu dùng, doanh nghiệp sử dụng xăng dầu.

3. Tham mưu UBND tỉnh ban hành Công văn số 363/UBND-VP ngày 14/02/2022, trong đó yêu cầu: Các thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối xăng dầu phải chủ động các phương án bảo đảm nguồn cung xăng dầu cho thị trường nội tỉnh; bảo đảm nguồn cung cho hệ thống phân phối, duy trì việc bán hàng, không bị gián đoạn; kịp thời kiểm tra, chấn chỉnh hệ thống đại lý đầu cơ, găm hàng và không duy trì thời gian bán hàng theo quy định.

4. Ban hành Công văn số 187/SCT-QLTM ngày 09/02/2022 gửi đến các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh yêu cầu phải đảm bảo nguồn gốc xăng dầu; duy trì hoạt động bán hàng theo đúng thời gian đã thông báo, không được dừng bán hàng khi không có văn bản chấp thuận theo quy định; nghiêm cấm hành vi đầu cơ, găm hàng để trục lợi và thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật về kinh doanh xăng dầu. Sở Công Thương đã chủ trì phối hợp với Cục Quản lý thị trường và UBND các huyện, thị xã, thành phố thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành, tiến hành kiểm tra việc cung ứng xăng dầu trên địa bàn tỉnh, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong kinh doanh xăng dầu (nếu có).

5. Tích cực tuyên truyền các chủ trương, chỉ đạo của Bộ Công Thương và UBND tỉnh về việc cung ứng xăng dầu nhằm tạo sự đồng thuận trong dư luận, tránh đưa tin không chính xác; tạo tâm lý hoang mang, mua xăng dầu tích lũy trong nhân dân, gây ảnh hưởng đến nguồn cung cục bộ cũng như gây mất an toàn về phòng cháy chữa cháy và gây ô nhiễm môi trường./.

Nguồn Bài: Nguyễn Văn Quang (SCT)