Trong những năm vừa qua, nhờ cố gắng nỗ lực của nhiều cán bộ đoàn viên công đoàn, của các cấp công đoàn, hoạt động công đoàn ở các cơ sở đã có nhiều chuyển biến tích cực, hoàn thành được nhiệm vụ do công đoàn cấp trên giao, đáp ứng được nguyện vọng đoàn viên và công nhân lao động. Nhiều việc làm tốt của cơ sở và cán bộ đã xuất hiện đã được nhận rộng, nhiều quyền lợi của đoàn viên và người lao động được đáp ứng; đoàn viên và công nhân lao động ngày càng tin tưởng vào cán bộ và tổ chức công đoàn.

Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động một số vấn đề đang tồn tại và nảy sinh làm ảnh hưởng tới hoạt động của công đoàn cơ sở (nói riêng) và ảnh hưởng tới hoạt động toàn hệ thống công đoàn (nói chung). Những bất cập đó là:

Bất cập trong đội ngũ cán bộ công đoàn: Cán bộ là gốc của phong trào, là động lực, là đầu tầu kéo toàn bộ hoạt động của công đoàn cơ sở nhưng hiện nay có nhiều vấn đề:

Cán bộ công đoàn kiêm nhiệm ở cơ sở phần lớn là những cán bộ chuyên môn có năng lực, giữ cương vị quản lý các bộ phận tại cơ sở nên rất bận công việc chuyên môn, ít có thời gian chăm lo tới công việc công đoàn.

Theo bộ luật lao động, Điều 155 quy định thời gian thấp nhất để hoạt động công đoàn trong tháng là 3 ngày. Số ngày hoạt động tăng lên ở các cơ sở lớn, bao nhiêu là do sự thoả thuận của Ban chấp hành với người Sử dụng lao động  nhưng  không có cơ sở nào quan tâm làm tốt vấn đề này. Người sử dụng lao động chưa tạo điều kiện về thời gian cho công đoàn, Ban chấp hành công đoàn chưa làm rõ vấn đề này với người Sử dụng lao động.

Một số cán bộ công đoàn chưa biết việc, chưa thạo việc công đoàn nhưng lại không có thời gian đi học tập, nghiên cứu văn bản nên không kịp thời triển khai nhiệm vụ, không nắm bắt được thông tin không giải thích được chế độ chính sách cho đoàn viên và người lao động, không tổ chức thực hiện được nhiệm vụ công đoàn. Đoàn viên dần xa cách tổ chức.

Cá biệt có cán bô công đoàn coi thường ngay tổ chức của mình nhưng vẫn tham gia Ban chấp hành để có vị thế, có phụ cấp, không tích cực hoạt động, gió chiều nào, che chiều ấy. Khi đoàn viên yêu cầu giúp đỡ thì không dám phản ánh  ý kiến đoàn viên. Khi phản ánh thì không biết bảo vệ, đưa đoàn viên vào thế bị người sử dụng lao động trù úm.

Tình trạng thay đổi cán bộ chủ chốt của công đoàn cơ sở cũng thường xuyên diễn ra tại các công đoàn cơ sở khu vực ngoài nhà nước do cán bộ công đoàn cũng là người lao động ký Hợp đồng lao động nên hết hạn hợp đồng hoặc chấm dứt hợp đồng để đi tìm việc  làm mới làm ảnh hưởng rất lớn tới hoạt động công đoàn cơ sở, làm cho hoạt động công đoàn cơ sở không liên tục, hệ thống vì không quan tâm tới kiện toàn tổ chức, bàn giao công việc. Có nơi số lượng cán bộ ít không đáp ứng được công việc. Có nơi lại nhiều quá (nhiều tổ công đoàn) nên không có phụ cấp hoặc có rất ít phụ cấp cho cán bộ, cũng giảm nhiệt tình.

Bất cập trong hoạt động của Ban chấp hành: Ban chấp hành là cơ quan lãnh đạo của công đoàn cơ sở nhưng ít được chú ý trong tổ chức hoạt động; một số Ban chấp hành còn thiếu cả quy chế hoạt động, nghị quyết về phân công công tác dẫn đến công việc của tập lãnh đạo Ban chấp hành lại rơi vào cá nhân chủ tịch công đoàn cơ sở, biến chủ tịch công đoàn cơ sở thành thủ trưởng giải quyết mọi vấn đề theo cá nhân mình. Trong hoạt động của Ban chấp hành không tuân thủ nguyên tắc tập trung dân chủ, số ít phục tùng số đông, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.

Nhiều Ban chấp hành phân công công tác cho các uỷ viên không rõ ràng, chồng chéo nhiệm vụ. Các uỷ viên Ban chấp hành chưa phát huy tính tích cực trong tham mưu, trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ và trong phối hợp cộng tác với các uỷ viên khác, các bộ phận khác. Khi khuyết uỷ viên ban chấp hành do chuyển công tác, do nghỉ công tác chưa kịp thời bổ sung thay thế đáp ứng yêu cầu công việc.

Các uỷ viên ít được hoặc không được tập huấn công tác nên không biết việc hoặc không thạo việc.

Sinh hoạt ban chấp hành không đều đặn thường kỳ, không ghi sổ nghị quyết để theo dõi thực hiện nhiệm vụ, chưa chú ý phê bình nhắc nhở tổng két đánh giá, rút kinh nghiệm.

Bất cập trong công tác tài chính và điều kiện làm việc: Tài chính công đoàn gồm tiền do người sử dụng lao động chuyển cho công đoàn theo quy định của chính phủ và tiền đoàn phí của đoàn viên

Người sử dụng lao động tại nhiều doanh nghiệp chưa chuyển hoặc chưa kịp thời, chuyển đủ theo quy định cho công đoàn cơ sở để thực hiện nhiệm vụ. Một số doanh nghiệp chưa chuyển tiền cho cơ sở lại tìm cách chi phối các mục chi của công đoàn như yêu cầu chi vào ngày lễ, tết, chi tổ chức bốc thăm trúng thưởng…

Còn nhiều công đoàn cơ sở chưa thu đúng, thu đủ đoàn phí công đoàn, một số công đoàn cơ sở nếu thu đúng, thu đủ theo quy định của Tổng liên đoàn thì đoàn viên không tham gia.. .Có công đoàn cơ sở thu đã không đủ nhưng lại trích lập quỹ giúp đỡ công nhân lao động theo hệ thống chung của cơ quan chuyên môn tổng công ty…

Tổng kinh phí dành cho hoạt động công đoàn đã ít lại không kịp thời, chi không theo yêu cầu nhiệm vụ của công đoàn cơ sở, của đoàn viên mà bị chi phối bởi người sử dụng lao động cho mục quà, lễ tết, tham quan du lịch, văn hoá thể thao, vui chơi bốc thăm trúng thưởng là không hoàn toàn đúng.

Có rất ít công đoàn cơ sở dành chi cho mục tuyên truyền cho đoàn viên và đào tạo cán bộ công đoàn. Nếu có thì tỷ lệ kinh phí cho các mục này rất thấp .

Các phương tiện điều kiện cho công đoàn cơ sở hầu như không có như: Không dành phòng làm việc, không trang bị điện thoại, tủ đựng hồ sơ,..... cho công đoàn nên Ban chấp hành công đoàn cơ sở không có điều kiện đón tiếp đoàn viên và công nhân lao động đến phản ánh tâm tư nguyện vọng. Kể cả bằng khen, cờ thi đua của công đoàn cơ sở không có chỗ treo (vì nhà xưởng đều của người sử dụng lao động).

Việc lưu trữ sổ sách giấy tờ, tạo nên truyền thống, hệ thống của công đoàn cơ sở vì vậy rất hạn chế.

Bất cập trong công tác kiểm tra: Các công việc muốn đạt kết quả tốt, bên cạnh chủ động kế hoạch, tổ chức thực hiện còn phải chú ý làm tốt công tác kiểm tra. UBKT CĐCS có số lượng cán bộ ít (từ 1-3 người), lại không thạo việc. Các BCH khi họp thường bỏ quên việc mời các ủy viên UBKT dự họp (theo quy định hướng dẫn thực hiện Điều lệ CĐ Việt Nam).

Công tác kiểm tra yếu trước hết do BCH CĐCS chưa quan tâm, chưa tạo điều kiện như mời họp cùng BCH, tạo điều kiện đi tập huấn nâng cao nghiệp vụ. Ở CĐCS thì chủ tịch đi dự họp, dự học còn khó, nói gì tới ủy viên UBKT. Việc kiểm tra đồng cấp không thực hiện theo định kỳ, chất lượng các cuộc kiểm tra thấp nên không chỉ ra được các thiếu sót của hoạt động CĐ. Ngay UBKT của CĐ cấp trên cơ sở cũng có những bất cập tương tự nên cũng không giúp được nhiều cho UBKT CĐCS.

Bất cập từ sự chỉ đạo quản lý của công đoàn cấp trên: Đội ngũ cán bộ công đoàn cơ sở là kiêm nhiệm, ký hợp đồng lao động, phụ thuộc theo hợp đồng lao động nhưng phải làm nhiệm vụ của công đoàn rất nhiều, phải tuyên truyền, tổ chức rất nhiều hoạt động theo yêu cầu của cấp trên và đáp ứng yêu cầu nguyện vọng của đoàn viên . Nếu làm đủ các việc do công đoàn cấp trên giao thì không có thời gian hoạt động chuyên môn nữa.

Công đoàn cấp trên ít có điều kiện sâu sát quan tâm đến cơ sở, không kịp thời tháo gỡ khó khăn cho cơ sở. Thông tin chỉ có nhiều từ trên xuống, rất ít có thông tin công đoàn cơ sở lên. Nhiều việc làm tốt ở công đoàn cơ sở cũng không được kịp thời phản ánh, không nhân rộng được điển hình tiên tiến.

Tài chính đã khó khăn lại bị xé lẻ: Liên đoàn lao động tỉnh chỉ làm nhiệm vụ thu của công đoàn cơ sở; Công đoàn cấp trên trực tiếp làm nhiệm vụ hướng dẫn, kiểm tra.. . nhiều khi “ông chẳng, bà chuộc” làm khó cho cơ sở mà không thống nhất hành động được, không nắm bắt và tháo gỡ kịp thời các vấn đề đặt ra. Không thu được hoặc thất thu tài chính với số lượng lớn, hoặc chỉ quan tâm thu mà không tác động tới người sử dụng lao động trích cho công đoàn cơ sở.

Những giải pháp tháo gỡ: Để CĐCS hoạt động tốt trước hết BCH CĐCS phải quan tâm công tác tổ chức, từ kiện toàn tổ chức, bổ sung ủy viên khi khuyết, phân công công tác rõ ràng, có quy chế cụ thể, tiến hành đào tạo, tập huấn, cung cấp tài liệu, sinh hoạt định kỳ, kiểm điểm rút kinh nghiệm công tác thường xuyên. BCH CĐCS quan tâm tới công tác tuyên truyền cho đoàn viên hiểu biết pháp luật lao động và CĐ, bảo vệ được các quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng cho người lao động, tạo nên niềm tin, thu hút đoàn viên hoạt động, biết dựa vào đoàn viên, tạo nên sức mạnh đoàn kết.

BCH CĐCS cùng với người sử dụng lao động ký quy chế phối hợp làm việc, thực hiện tốt các quy định của Luật Lao động và Luật CĐ và quan tâm tới Công đoàn, trích kinh phí đủ, đúng, kịp thời, tạo điều kiện cho BCH CĐCS làm việc như bố trí phòng làm việc và các phương tiện.

CĐ cấp trên cơ sở phải thường xuyên quan tâm tới cơ sở, giúp cơ sở tháo gỡ khó khăn, đôn đốc và động viên CĐCS thực hiện nhiệm vụ, giúp CĐCS tuyên truyền tới đoàn viên, đào tạo tập huấn cán bộ, trang bị tài liệu, cùng với BCH CĐCS gặp người sử dụng lao động tháo gỡ khó khăn kịp thời.

Quan tâm động viên đội ngũ cán bộ CĐ, thực hiện lời dạy của Bác Hồ:

"Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết

Nguồn Bài: