Angkor wat

Trước đây cột nhà làm bằng gỗ, thưng xung quanh bằng lá hoặc gỗ. Nay gỗ còn ít, lại không chịu mưa nắng nên nhà làm bằng cột bê tông. Bên dưới để thoáng, bên trên thưng bằng vách gỗ hoặc tôn. Nhà cũ thường lợp ngói còn nay thường lợp bằng tôn. Với cái nắng gay gắt của vùng nhiệt đới nhưng người dân Campuchia sống quen trong các ngôi nhà này. Ban ngaỳ đi ra đường cũng thấy ít người đội nón mũ (nếu sang Campuchia kinh doanh, bạn không nên chọn kinh doanh nón mũ). Có phải vì vậy mà tóc người Campuchia quăn, da sạm đen hơn chăng? Có đôi mắt đẹp, tình cảm và hàn răng trắng bóng, dễ nhận ra.

Người dân Campuchia hiền lành, ít làm cửa hàng buôn bán ven đường. Những nhà khá giả hơn lại quan tâm nhiều tới làm cổng to đẹp. Nhiều ngôi nhà giữa tường rào, cổng và nhà, đầu tư không tương xứng lắm. Người Campuchia khi chết thường hỏa thiêu, tro để trong chùa. Vì vậy họ quan tâm tới chùa, có trách nhiệm với chùa, nơi để tro di hài của gia đình họ. Hàng năm họ dành tới 1/3 thu nhập cho xây dựng chùa. Vì vậy các ngôi chùa Campuchia thường to, đẹp, là công trình kiến trúc đồ sộ của toàn vùng. Các nam thanh niên trước khi đi làm hoặc xây dựng gia đình đều đi tu. Trên đường đi, trong khu phố hay bất cứ ở nơi đâu ta thường bắt gặp màu vàng của những chiếc áo cà sa.

                                                                  Angkor thom

Đồng ruộng Campuchia rộng và tương đối bằng phẳng nhưng để cấy luá 2 hay 3 vụ thì còn tốn nhiều công làm thủy lợi. Môi trường còn tốt do ít dùng phân hóa học, thuốc trừ sâu trừ cỏ. Nhà nào cũng có bẫy bằng ni long trắng để bắt côn trùng ăn và bán cho Thái Lan.

Một đất nước và con người thanh bình, hiền lành, mến khách lại gặp nạn diệt chủng trong những năm 1975-1979 do Pôn Pốt gây ra.

Chúng tôi ăn tối tự chọn tại nhà hàng Bayon 2 và thưởng thức chương trình ca múa nhạc Apsara truyền thống với các vũ công trong vũ điệu tiên nữ uyển chuyển. Xem lại sử thi xây dựng đế chế Ăngkor vĩ đại qua nghệ thuật kịch múa với sân khấu hoành tráng kết hợp giữa múa với hình ảnh trên màn hình to hiện đại, với màn nước và ánh sáng laze huyền ảo. Du khách như lạc vào thời tiền sử với tiếng voi rống, ngựa hí, tiếng từng đoàn người vận chuyển đá, tiếng đục đẽo chạm khắc xây dựng Ăngkor, những cuộc chiến tranh với con người, với thần linh và không khí thanh bình những ngày hội…

                                                            Khu mộ Taprohm

Sáng hôm sau chúng tôi thăm AngkorWat và AngkorThom. AngkorWat có tên cổ tiếng việt là đền Đế Thiên, AngkorThom là đền Đế Thích. Cả hai khu đền Angkor được gọi chung là Đế Thiên Đế Thích.

AngkorWat có chu vi gần 6km và diện tích khoảng 200ha. Nơi cao nhất là đỉnh tháp của ngôi đền chính (ở giữa) có độ cao 65m, được thiết kế với lối vào ở hướng chính tây, xung quanh có sông bao bọc, trước đây có nhiều cá sấu. AngkorWat là ngôi đền có 5 ngọn tháp nhưng nhìn chính diện 2 ngọn phía sau bị che khuất nên nhìn thấy 3 và là 3 ngọn tháp biểu hiện trên quốc kỳ Campuchia. AngkorWat gây ấn tượng đồ sộ dưới ánh nắng mặt trời và chinh phục du khách bằng những hình chạm khắc các nàng tiên Apsara, các họa tiết hoa cỏ hay con vật được chăm chút cẩn thận tinh vi trong từng nét trên các phù điêu của các bức tường hoặc từng bậc tam cấp, ghi lại lịch sử của một thời đại với các cuộc chiến tranh( kể cả thắng hoặc thua), các sinh hoạt hàng ngày của cộng đồng Khơ me thời đại Angkor.

AngkorThom được vua JayavarMan VII xây dựng vào cuối thế kỷ XII. Toàn bộ khu thành rộng khoảng 9km2, gồm 48 ngọn tháp. AngkorThom được xây dựng theo phong cách BayOn thể hiện ở quy mô công trình, vật liệu chính là đá ong, các hình mặt người và hình tượng Naga ở mỗi tháp. Ngoài cảm giác hùng vĩ, kiến trúc của AngkorThom mang lại cảm giác nhẹ nhàng tinh tế, với những điêu khắc và hoa văn độc đáo trên từng xăngtimet gắn liền với sự tích văn hóa và phát triển của dân tộc Khơ me. Đền BayOn 4 mặt với nụ cười bí ẩn, các dấu tích còn lại của quảng trường đấu voi, cung điện của đức vua từ thế kỷ XII.

Chúng tôi tiếp tục lên xe đến thăm quan đền Taprohm, từng được gọi là đền Rijavahara - đền hoàng gia, bị bao bọc bởi rừng già, đã bị lãng quên 400 năm và người Pháp phát hiện ra. Nhiều cây cổ thụ với hình thù ký quái mọc trùm lên từng phần của ngôi đền. Nơi đây đặt mộ hoàng hậu và cất giấu nhiều viên kim cương. Đây cũng là nơi được chọn làm phối cảnh cho bộ phim “Bí mật ngôi mộ cổ ” nổi tiếng của Hololiwood.

Buổi chiều chúng tôi đi chinh phục đỉnh đồi Bakheng cao 65m. Nơi đây từng là trung tâm của vương quốc Khơ me đầu tiên ở Angkor. Có nhiều kiến trúc gần giống với tháp Chàm của Chămpa. Đây là nơi cao nhất của Xiêm Riệp, từ đây ngắm nhìn rừng rậm đại ngàn xung quanh, phía xa là thành phố Xiêm Riệp. Từng đoàn du khách ngồi nghỉ dưới bóng râm của các ngọn tháp để chờ ngắm cảnh hoàng hôn từ từ khuất dần sau đền Angkor vĩ đại. Mặt trời từ lúc gay gắt chói chang hắt ánh sáng xuống dòng sông phía trước như tấm gương rực rỡ và uốn lượn mềm mại, tới lúc là những ráng vàng màu mỡ gà, màu tím… Mặt trời tròn vành vạnh như quả cầu đỏ chìm xuống dưới đại ngàn và hắt lên những màu chàm tím. Du khách lững thững ra về trong màn sương và tiếng rì rào của đại ngàn hùng vĩ. Chinh phục đồi Bakheng, du khách còn được chứng kiến những vệt nghiêng kéo đá để xây dựng, những viên đá còn rải rác trên đường.

                                                            Tháp Bayon

Ngày hôm sau trên đường từ Xiêm Riệp về PhnômPênh du khách thăm quan cầu Rồng, được xây dựng vào thế kỷ XII với kiến trúc đá ong độc đáo. Cây cầu cho ta biết tầm nhìn vĩ đại của thời đại Angkor. “ Nước chảy đá mòn” mà cây cầu chỉ xây các thân trụ bằng đá ong, trên cuốn vòm rồi đổ đất mà trụ suốt từ thế kỷ XII đến nay. Các xe lớn cũng đã từng đi qua mà cầu không hư hại. Hiện nay mặt đường quốc lộ trải nhựa vẫn chưa hết bề ngang mặt cầu?!

Gần tới PhnômPênh du khách dừng chân vào chợ Côn trùng ngay cạnh đường. Nơi đây buôn bán các loại côn trùng như nhện, dế, bò cạp, châu chấu, cà cuống, niềng niễng… đã qua chế biến hoặc còn để sống. 200 nghìn tiền Việt mua được 30 con nhện đen to để ngâm rượu. Theo người dân địa phương rượu nhện đen chữa đau lưng rất tốt.

Sự tích PhnômPênh

Muốn hiểu sự tích PhnômPênh bạn nhớ đến thăn chùa WatPhôm, ngôi chùa linh thiêng ở thủ đô Campuchia. Chùa WatPhôm nằm trên ngọn đồi nhân tạo cao khoảng 30m, gắn với những truyền thuyết ly kỳ, hư hư thực thực liên quan đến quả phụ giàu có là DaunChiPênh. Chuyện kể rằng năm 1372 bà Pênh tình cờ vớt được cây gỗ khổng lồ rỗng ruột, bên trong có 4 cốt Phật cổ xưa bằng gỗ và đá quý. Nghĩ đó là duyên nên bà quả phụ mộ đạo phát tâm, quyết xây chùa thờ Phật. Nhưng thời bấy giờ nạn lụt lội hoành hành năm nào nước sông Mê kông cũng dâng lên cao nên bà Pênh cho đắp ngọn đồi nhân tạo( Phnôm = đồi) dựng ngôi chùa(Wat = chùa) trên đó để thờ Phật. Về sau để ghi nhớ lòng thành của bà quả phụ này người dân ghép tên bà Pênh với ngọn đồi nhân tạo, gọi là PhnômPênh( đồi bà Pênh). Tên gọi thủ đô PhnômPênh được khai sinh từ đó.

                                                Cây cầu đá ong có từ thế kỷ 12

1. Thăm hoàng cung

Cung điện hoàng gia Campuchia được xây dựng sau khi vua Norodom chuyển đô từ Oudong về PhnômPênh giữa năm 1800. Các vua Campuchia đã ở trong cung điện này kể từ ngày cung điện được xây dựng( 1866) ngoại trừ có một thời kỳ gián đoạn khi đất nước này dưới quyền cai trị của Khơ me đỏ. Cung điện hoàng gia được thiết kế bởi kiến trúc sư tài ba NeakOKhna Tepnimith Mak và được xây dựng dưới sự bảo trợ của người Pháp vào năm 1866. Du khách được thăm quan điện Phochani( nơi đón tiếp và tổ chức hội nghị của hoàng gia), điện Napoleon III(được hoàng đế Napoleon III gửi tặng vua Norodom năm 1876), điện SamSanPhirum( nơi trưng bày kỷ vật của các nhà lãnh đạo nước ngoài). Lăng mộ vua, công chúa, vườn thượng uyển và nhiều công trình khác trong hoàng cung.

                                                         Khu Hoàng cung

Cung điện được xây dựng để phục vụ việc sinh hoạt ăn ở của quốc vương, gia đình quốc vương và các quan khách nước ngoài. Nơi đây còn là nơi diễn ra các cuộc thiết triều, các nghi thức ngoại giao và nghi lễ hoàng gia. Hoàng cung còn là biểu tượng của cả vương quốc. Ngọn cờ riêng của hoàng gia tung bay trong hoàng cung thể hiện quốc vương đang hiện diện ở trong nước. Khi quốc vương ra thăm nước ngoài, ngọn cờ hạ xuống.

2. Chùa Bạc chùa Vàng

Nổi bật nhất trong khu vực hoàng cung là chùa WatPreah Morakat mà người Việt quen gọi là chùa Vàng chùa Bạc, chùa Phật ngọc lục bảo. Chùa để vua hành thiền, không có sư trụ trì. Ngôi chùa có chức năng văn hóa và lưu giữ bảo vật tôn giáo hơn là chức năng thờ cúng. Chỉ độc nhất một lần quốc vương Sihanuk ở đó tu tập trong 3 tháng bắt đầu từ ngày 31/7/1947. Khi có đại lễ Phật giáo nhà vua mời những vị sư ở các chùa xung quanh đến hành lễ và thuyết pháp. Chùa được xây dựng bằng gỗ dưới thời vua Praah BatSamedechi Preah Norodom năm 1892 theo phong cách của người Campuchia. Đến năm 1902 chùa được tháo dỡ ra xây cất mới với gỗ và gạch, tổ chức khánh thành ngày 5/2/1903. Năm 1963 được hoàng gia Campuchia xây dựng lại bằng xi măng, cột ốp đá Ý.

Chùa lưu giữ 1650 báu vật có giá trị với chất liệu bằng vàng, bạc, ngọc, kim cương, ngà voi… Ấn tượng nhất là chiếc ngai được vua dùng trong ngày đăng quang với phần vàng nặng đến 23kg. Cùng đó là tượng Phật Di Lặc đúc năm 1904 theo di huấn của vua Norodom do vua SicoWath thực hiện. Tượng nặng 90kg bằng vàng ròng đính 2086 viên kim cương trong đó có viên lớn nặng 25cara trên vương miện và viên thứ nhì nặng 20cara trên ngực.

Trong chùa có một bức tượng Phật bằng đồng đen cao khoảng 30cm, màu xám đen, tọa thiền trên ngọn tháp trong tư thế kiết già.Theo hướng dẫn viên: sau khi băng hà, thi thể của quốc vương Norodom được hỏa táng trong chiếc quan tài vàng và chiếc quan tài ấy được nấu chảy để làm bức tượng Di Lặc trên. Những truyền thuyết giai thoại làm tăng tính hấp dẫn hiếu kỳ của du khách như đồng đen quý gấp 4 lần vàng ròng, du khách có đồng hồ tự động đến gần tượng đồng hồ sẽ không chạy. Trước đây pho tượng ở nhà riêng của quốc vương, hàng ngày quốc vương Norodom tưới nước lên pho tượng rồi lấy nước ở dưới pho tượng để rửa mặt nên sức khỏe của Người tráng kiện. Nhà vua đã đưa tượng Phật ra chùa để mọi người chiêm ngưỡng. Khi di chuyển tượng phải dùng xe thô sơ( xe bò)  vì từ trường pho tượng rất mạnh làm chết động cơ các xe máy vận chuyển. Huyền bí và linh thiếng như vậy nên du khách được sờ vào đức Phật từ vai trở xuống để lấy may mắn, phước lành. Sở dĩ được gọi là chùa Bạc vì ngôi chùa có đến 5329 miếng bạc lát trên nền nhà. Mỗi miếng bạc đều làm thủ công và có trong lượng 1125g. Hiện nay toàn bộ nền nhà đã được trải thảm để tránh du khách làm mòn các viên bạc. Bức tượng Phật ngồi trên ngọn tháp trung tâm ngôi đền là bức tượng bằng ngọc lục bảo. Trong chùa lưu giữ các bảo vật của hoàng hậu Kossomak Nearirith, bảo vật đóng góp của các dòng họ quý tộc và hoàng gia.

Theo hướng dẫn viên dưới thời kỳ Pôn Pốt cai trị đã mất tới 1/3 các bảo vật

3. Thử vận may ở sòng bạc Nagaword.

Sòng bạc Nagaword hay Nagacasino, dân Việt quen gọi sòng bạc rắn 7 đầu. Đây là sòng bạc lớn và đẹp nhất PhnômPênh cao 14 tầng, là một khách sạn 5 sao có đủ tiện nghi ăn nghỉ cho du khách muốn thử vận may. 90% khách chơi bạc là Việt Nam còn lại 10% cho các nước khác. Trong sòng bạc có đầy đủ tiện nghi phục vụ khách ăn và nghỉ, đổi tiền, giải khát, ăn uống, văn nghệ miễn phí. Khu vực chung có những cây tiền cây vàng rực rỡ bên cạnh những xe hơi đắt tiền là ước mơ của các con bạc, có ngai vàng đăng quang cho các con bạc thắng cuộc. Sức hấp dẫn của sòng bạc còn ở mái vòm mà ban đêm nhìn lên vẫn thấy trười xanh mây trắng như ban ngày để yên tâm đánh bạc đến những đồng cuối cùng mà quên hết thời gian… Mỗi du khách mua vé vào tham quan được cấp một tích kê trị giá 10$ để thử vận may. Muốn đánh tiếp phải đổi tiền mua tích kê mới. Sòng bạc được bảo vệ nghiêm ngặt bởi một lực lượng vệ sĩ có chuyên môn cao. Có rất nhiều con bạc lúc đầu đến với xe hơi cáu cạnh, được các nàng tiên Apsara xuống dìu từ cửa xe lên các tầng nhưng sau một thời gian ngắn chỉ còn đi về bằng xe tuktuk và không ai đoái hoài. Nhiều bi kịch trong gia đình đã xảy ra…

                                                             Sòng bài Nagaword

4. Thân yêu hai tiếng đồng bào.

Ngày thứ hai ở Xiêm Riệp chúng tôi tranh thủ đi thăm Biển Hồ. Đây là hồ nước ngọt lớn nhất Đông Nam Á và được UNECCO công nhận là nơi dự trữ sinh quyển của thế giới năm 1997. Nơi đây cũng có nhiều người Việt Nam sinh sống bằng đánh bắt cá , có tới 3000 hộ. Biển Hồ trải rộng mênh mông không thấy bến bờ, tiếp giáp với 5 tỉnh. Công ty du lịch có sáng kiến tổ chức làm từ thiện “ Mỗi bước chân một tấm lòng” để gửi tặng cho trường học của con em người Việt Nam sống lênh đênh trên mặt nước. Quân khu 7 cũng đã làm một trường học nổi gửi tặng đồng bào Việt kiều. Nhiều giáo viên đã tự nguyện sang đây giảng dạy không nhận thù lao. Một thầy giáo già( dân quen gọi thầy Tư đã tình nguyện sang mở trường dạy học cho con em người Việt). Nhưng thầy càng ngày càng già, tiền của không có đành nhờ vào sự hảo tâm của du khách. Những đồng tiền từ thiện được thầy quản lý, tổ chức cho các con em người Việt học và ăn hàng ngày. Đang mùa nước nổi, mùa tôm cá đẻ nên chính phủ Campuchia cấm đánh bắt cá. Cuộc sống lênh đênh trên mặt nước của người Việt lại càng khó khăn…

Một chuyến đi 5 ngày 4 đêm, chưa có thời gian đến được bảo tàng quốc gia, bảo tàng Tuolsleng (nguyên là trường trung học được Pôn Pốt biến thành nhà tù giam giữ hàng ngàn người), cánh đồng chết( nơi chôn tập thể những người tù Campuchia) nhưng cũng đã được thăm nhiều nơi kỳ thú, được gặp gỡ nhiều đối tượng, nhiều hoàn cảnh cho chúng tôi rất nhiều suy nghĩ, và liên hệ cuộc sống xin gửi bạn đọc trong những bài viết sau.

Nguồn Bài: